Antifoulinggids
De juiste onderwaterverf is onmisbaar voor een goed onderhouden schip. Een goed antifouling beschermt het onderwaterschip van uw schip en voorkomt dat begroeiing zich op het oppervlak vastzet. Daarmee draagt het bij aan het behoud van snelheid en manoeuvreerbaarheid en vermindert het bovendien het brandstofverbruik. In deze gids vindt u antwoorden op de belangrijkste vragen over de keuze van het juiste product, de toepassing, evenals alternatieven zonder biociden.
Hoe antifouling werkt - en waarom een bewust gebruik belangrijk is
Veel antifoulings bevatten biociden, dat wil zeggen werkzame stoffen die continu uit de coating vrijkomen om het vasthechten van begroeiing te voorkomen. Deze middelen zijn effectief, maar kunnen ook andere waterorganismen beschadigen en zich in het milieu ophopen. Daarom is een juiste omgang bijzonder belangrijk. Een begrijpelijk overzicht over biofouling en antifouling biedt de gratis onlinecursus van BSH. Praktische aanwijzingen voor het veilige gebruik van biocidebevattende producten vindt u ook in onze antifoulinggids-flyer.
Belangrijke factoren bij de keuze van antifoulingverf
Voordat u een antifoulingverf koopt, moet u controleren of het product geschikt is voor uw toepassing. Belangrijke parameters bij de keuze van een antifouling zijn bijvoorbeeld:
- De zeil- en vaarsnelheid van uw schip
- De duur van het gebruik tijdens het seizoen
- Het materiaal van de romp: de meeste antifoulings kunnen probleemloos worden aangebracht op geprimerde materialen zoals triplex, GFK en staal; op aluminiumrompen en massief hout past niet elk antifouling
- De geografische ligging van de ligplaats: ligt uw schip in zout- of zoetwater, in warme of koude wateren, in stromend water, in de Zuidzee of zelfs alleen aan de wal?
- Bestaande verflagen: welk antifouling is tot nu toe gebruikt, is een nieuwe opbouw nodig of bent u de gelukkige eigenaar van een nieuwe jacht?
- De milieubescherming en de wet- en regelgeving in het vaargebied waar het schip wordt gebruikt: wilt u bijvoorbeeld Nederland bezoeken, dan mag u alleen een product gebruiken met een speciale "Holland‑toelating".
Soorten antifoulings
Bij antifoulings worden drie verschillende werkingsprincipes onderscheiden: zelferoderende antifoulings, harde antifoulings en dunlaag-antifouling. Daarnaast zijn er ook biozidevrije onderwaterverven en -coatings die het zonder organische biociden en koper doen of die fysisch werken, bijvoorbeeld via hun oppervlaktestructuur.
Zelferoderende antifoulings hebben een oplosbaar harsysteem met actieve bestanddelen die aangroei afstoten of beletten. Na activatie in het water worden de lagen van het antifouling gecontroleerd afgebroken, zodat er altijd een verse en actieve laag met biociden aan het oppervlak ligt. Dit zorgt tijdens het zeilseizoen voor een hoge effectiviteit, een glad oppervlak en vermindert de opbouw van dikke antifoulinglagen op de de romp. In het volgende seizoen kan de nieuwe coating na een grondige reiniging direct en zonder tussenschuren worden aangebracht.
Biocidevrije onderwaterverven en -coatings zijn vooral geschikt voor binnenwateren met een lage begroeiingsdruk en voor wateren waar een verbod geldt op biocidehoudende antifoulings. In andere wateren, zoals de Noord- en Oostzee, moet men er rekening mee houden dat begroeiing zich sneller kan vastzetten dan bij biocidehoudende antifoulings. Een regelmatige controle van de romp tijdens het seizoen en reiniging met een spons helpen om eventueel opkomende begroeiing te minimaliseren.
Hoeveel lagen antifouling moet ik aanbrengen?
Het aantal lagen antifouling hangt af van het gebruikte product, de vaarsnelheid van het schip, de samenstelling van het water en de klimatologische omstandigheden van het vaargebied. In de webshop vindt u bij onze artikelen de productdatabladen met de aanbevelingen van de fabrikant. In de regel zijn in eerste instantie minimaal twee lagen antifouling nodig. Om de bescherming te vernieuwen volstaat meestal één laag.
Hoe vernieuw ik mijn antifouling?
We raden een jaarlijkse vernieuwingslaag antifouling aan om voldoende bescherming tegen aangroei te garanderen. Als het schip in de herfst uit het water wordt gehaald, moet het onderwaterschip zo grondig mogelijk worden gereinigd, bij voorkeur met een hogedrukreiniger.
Bij een intacte oppervlakte:
- Reinig de oppervlakte bijvoorbeeld met HEMPELS Pre-Clean en schoon water en verwijder niet-hechtende verf (eventueel de overgangen licht opschuren).
- Laat het onderwaterschip drogen.
- Breng één tot twee lagen van hetzelfde antifouling aan.
Bij een beschadigde oppervlakte:
Behandel de oppervlakte indien nodig met plamuur zoals volgt en breng primer aan:
- Schuur het onderwaterschip nat met schuurpapier korrel 100–240 of schuur het droog met de MIRKA slijpschijven en een afzuiging.
- Reinig het onderwaterschip, bijvoorbeeld met HEMPEL’s Pre-Clean en schoon water.
- Laat drogen.
- Plamuur en primeer waar nodig met geschikte producten.
- Breng extra primerlagen aan op de gladgemaakte en geplamuurde plekken om de plamuur te omsluiten.
- Laat het onderwaterschip volledig drogen voordat primer en antifouling worden aangebracht.
- Breng één tot twee lagen antifouling aan.
Als het onderwaterschip opnieuw opgebouwd moet worden:
- Schuur het oude antifouling volledig weg tot op de primer of schraap het antifouling af en schuur daarna het oppervlak glad.
- Reinig het onderwaterschip, bijvoorbeeld met HEMPEL’s Pre-Clean en schoon water.
- Laat drogen.
- Breng primerlagen aan volgens de productgegevensbladen.
- Breng één tot twee lagen antifouling aan.
Roller of kwast - hoe breng ik Antifouling aan?
Antifouling met een roller aanbrengen is voor grote oppervlakken meestal de snelste methode. Hoogwaardige schuimrollers of een kortpolige mohairroller zorgen voor een kwalitatief hoogwaardige afwerking. Kwasten zijn geschikt voor lastige en ruwe ondergronden, evenals kleine herstelwerkzaamheden en moeilijk bereikbare plekken.
Een gelijkmatig oppervlak bereikt u als u op een niet te groot vlak kruiselings werkt, dus zowel horizontaal als verticaal. Als u met een kwast werkt, dienen de laatste kwaststreken nog alleen licht en verticaal te zijn. Wij raden u over het algemeen aan hoogwaardige rollers en kwasten te gebruiken om te voorkomen dat rollers door de oplosmiddelen te snel opbollen en kwasten haren verliezen.
Bij welk weer kan ik antifouling aanbrengen?
Houd altijd rekening met de aanbevelingen van de fabrikant, die u op de productdatabladen vindt. In het algemeen raden wij aan antifouling te verwerken bij temperaturen tussen 10 en 25 graden. De luchtvochtigheid mag niet meer dan 65% bedragen.
Breng uw onderwaterschip alleen in de verf als het volledig droog is. Door temperatuurschommelingen en hoge luchtvochtigheid ontstaat er in het voorjaar vaak condens op het onderwaterschip; breng dan onder geen enkele voorwaarde antifouling aan. Vermijd ook directe zonnestraling op het te schilderen oppervlak en breng geen antifouling aan bij te veel wind, want de oplosmiddelen verdampen in beide gevallen te snel; daardoor droogt de verf te snel en trekt deze draden.
Ik weet niet welk antifouling op mijn schip is aangebracht
Als u bij de aankoop van een tweedehands schip niet weet welk antifouling is gebruikt, kunt u een test uitvoeren om te bepalen of het een hard of zacht antifouling is. Veeg met een vochtige spons over het oppervlak. Kleurt de spons, dan gaat het doorgaans om een zelfpolierend antifouling. Blijft er geen verf aan de spons zitten, dan zal het een hard of dunlaag-antifouling zijn. Als u onzeker bent om welk antifouling het gaat, is het aan te raden een sperprimer aan te brengen, bijvoorbeeld SEAJET 015 Underwater Primer of HEMPEL Underwater Primer, om een hechtgrond te creëren. Vervolgens kan het nieuwe antifouling worden aangebracht. Houd bovendien de aanbevelingen van de fabrikant in het technische productdatablad van het nieuwe antifouling aan.
Ik wil overstappen op een ander antifoulingproduct, wat moet ik letten?
Als u een ander antifoulingproduct wilt gebruiken, moet u eerst vaststellen welk antifouling zich op de romp bevindt en of het compatibel is met het nieuwe antifouling. De meeste fabrikanten publiceren zogenaamde compatibiliteitstabellen waarin kan worden nagegaan of het oude direct met het nieuwe antifouling kan worden overgeschilderd of dat u bijvoorbeeld een sperprimer voor hechting nodig heeft. Verwerkingsinstructies voor de productwisseling vindt u ook in de technische productdatabladen, die u in ons downloadgedeelte vindt.
Wanneer moet ik mijn antifoulinglaag vernieuwen?
Hoe lang een antifouling werkzaam is, kan niet in algemene termen worden beantwoord, want de werkzaamheid hangt van meerdere factoren af:
- van het type antifouling (lees de aanbevelingen in het productdatablad),
- van de aangebrachte laagdikte,
- van de vaarsnelheid van het schip,
- van de watertemperatuur,
- van de in het water aanwezige micro-organismen,
- van de algemene staat van het onderwaterschip (blijft de verf zitten, is het mooi glad).
Om een optimale werking te behouden, moet meestal jaarlijks een nieuwe antifoulinglaag worden aangebracht. Het kan ook voldoende zijn om alleen bij te werken; meestal slijt het antifouling sneller op de waterlijn, het roer en de kiel.

TOPLICHT-tip bij zelfslijpende antifouling: Bij een complete nieuwcoating van het onderwaterschip is het verstandig na het sealen met een epoxyprimer (bijv. HEMPEL Light Primer) eerst een laag hard antifouling aan te brengen en pas daarna in een andere tint twee lagen zelfslijpende antifouling. Dit kan werk en geld besparen, want pas wanneer de kleur van de onderste laag zichtbaar wordt, is het nodig nieuw zelfslijpende antifouling aan te brengen.