Antifouling gids
Selectie, verwerking, milieubescherming & gezondheid
Achtergrond
Sinds 1 januari 2025 is de ChemBiozidDV van kracht. Deze regelt de verkoop van conventionele antifoulings die biociden bevatten. Wij informeren u over het nieuwe aankoopproces, de juiste verwerking en alternatieve antifoulingoplossingen.
Biocidehoudende antifoulings: Voordelen en risico's
De aangroei van algen, slijm en mosselen op het onderwaterschip, ook wel 'fouling' genoemd, kan de snelheid en het brandstofverbruik van een boot aanzienlijk beïnvloeden. Biocidehoudende antifoulings werken hier actief tegen door biociden, zoals koper, vrij te geven die de vestiging van fouling voorkomen door deze te beschadigen of te doden. Biocidehoudende antifoulings bestrijden echter niet alleen algen en mosselen op de romp, ze beschadigen ook andere levende organismen in de wateren. Bovendien zijn biociden vaak moeilijk afbreekbaar (persistent) en hopen ze zich op in het water en de bodem. Dit leidt op lange termijn tot schade aan de ecosystemen.
Meer voorlichting door adviesgesprekken
Om de verspreiding van biociden in het milieu te verminderen, zijn er nieuwe wettelijke vereisten door de verordening: Biocidehoudende antifoulings mogen alleen nog aan particuliere klanten worden verkocht door ons getrainde personeel en na een kort adviesgesprek – zowel in de winkel als in de online shop. Het gesprek duurt slechts enkele minuten en informeert u over veilig gebruik, opslag en verwijdering – en wanneer een biocidevrij alternatief zinvol kan zijn.
Heeft u vragen over de ChembiozidDV of wilt u advies over antifouling?
Wij helpen u graag verder. Onze deskundige medewerkers zijn van maandag tot en met vrijdag van 9:00 - 18:00 uur bereikbaar op telefoonnummer +49 40 88 90 10 - 80
Vooraf: de juiste keuze van antifouling
Houd rekening met de volgende punten voordat u antifouling koopt:
- Aangroeiverhouding in het vaargebied
Zout- of brakwatergebieden hebben vaak een hoge aangroeidruk, waartegen een biocidehoudende antifouling het beste helpt. In binnen- en zoete wateren is een biocidevrij alternatief meestal voldoende. Een overzicht van de aangroeiverhoudingen in Duitse wateren wordt geboden door de Aangroei-Atlas van het Federaal Milieuagentschap (Umweltbundesamt). - Regionale voorschriften
Er zijn wateren waar het gebruik van biocidehoudende antifoulings verboden is. Informeer naar mogelijke beperkingen bij de lokale havenautoriteiten, zeilclubs of milieuorganisaties. - Bootstype & snelheid
Kies een product dat past bij uw boot en uw gebruiksgedrag. Biocidehoudende antifoulings worden onderscheiden in drie categorieën:- Zelfslijpende antifouling
Ideaal voor langzamere boten, geeft continu biociden vrij - Harde antifouling
Slijtvaste verf, geschikt voor snelle boten en voor boten die vaak droogvallen - Dunnefilm-antifouling
Creëert een bijzonder glad oppervlak dat wrijving en aangroei minimaliseert
- Zelfslijpende antifouling
- Compatibiliteit met bestaande verflagen
Controleer de compatibiliteit tussen de oude en nieuwe antifouling voordat u van product wisselt. Als de compatibiliteit onduidelijk is, helpt een laag afdichtprimer (sperrprimer) meestal als verbindingslaag. - Milieuvriendelijke alternatieven zonder biociden
Biocidevrije onderwaterverven werken vergelijkbaar met conventionele harde of zelfslijpende antifoulings, maar bevatten in plaats van biociden alternatieve werkzame stoffen zoals hydrogel of zinkoxide om het oppervlak tegen aangroei te beschermen. Onderwatercoatings op basis van siliconen of epoxyhars gaan vaak meerdere seizoenen mee. Ze vormen een glad, waterafstotend oppervlak dat gemakkelijk schoon te maken is.
Antifouling veilig verwerken
1. Voorbereiding
- Verwerkingsinformatie op het etiket of in het productinformatieblad lezen
- Alleen werken in goed geventileerde ruimtes of buiten op een harde, ondoordringbare ondergrond
- Zeil onderleggen om verfspatten en stof op te vangen
- Bij schuurwerkzaamheden het onderwaterschip omhullen met plastic folie om stofverspreiding te minimaliseren
2. Op het werk
- Beschermpak, handschoenen, veiligheidsbril en masker dragen
- Stofintensieve handschuurwerkzaamheden alleen uitvoeren met voldoende afzuiging
- Ontstekingsbronnen (open vuur, hitte, hete oppervlakken) weghouden
- Niet eten, drinken en roken tijdens het werk
- Gemorste hoeveelheden opvangen en op de juiste manier afvoeren
- Bij huidcontact snel met warm zeepwater afwassen
- Bij oogcontact enkele minuten met water spoelen en onmiddellijk een arts of het antigifcentrum bellen
3. Opslag en verwijdering
- Aangebroken verpakkingen luchtdicht afsluiten
- Buiten bereik van kinderen bewaren
- Beschermen tegen vorst en directe zonnestraling, opslaan bij 5 - 25 °C
- Verfresten & lege blikken op de juiste manier afvoeren bij het recyclagepunt, niet bij het restafval weggooien
Zelfslijpende antifoulings
Zelfslijpende antifoulings hebben een oplosbaar harsysteem met actieve bestanddelen die aangroei afweren of belemmeren. Na activering in het water worden de lagen van de antifouling gecontroleerd afgebroken, zodat er steeds een verse en actieve laag met biociden aan het oppervlak ligt. Dit zorgt voor een hoge effectiviteit gedurende het vaarseizoen, een glad oppervlak en vermindert de opbouw van dikke antifoulinglagen op de romp. Het volgende seizoen kan de nieuwe verflaag na een grondige reiniging direct en zonder tussenschuren worden aangebracht.
Harde antifoulings
Dunnefilm-antifoulings
Biocidevrije onderwaterverven en -coatings
Biocidevrije onderwaterverven en -coatings zijn vooral geschikt voor binnenwateren met een lage aangroeidruk en voor gebieden waar een verbod geldt op biocidehoudende antifoulings. In andere wateren, zoals de Noordzee en de Oostzee, moet men er rekening mee houden dat aangroei zich gemakkelijker kan vastzetten dan bij biocidehoudende antifoulings. Een regelmatige controle van de romp gedurende het seizoen en het schoonmaken met een spons helpen om eventuele opkomende aangroei te minimaliseren.
Hoe vind ik de juiste antifouling voor mijn zeilgebied?
Elk water heeft zijn eigen waterorganismen. Afhankelijk van de temperatuur, zonlicht, zoutgehalte, stroming, voedingswaarde (bijv. door agrarische afvoer van meststoffen) en waterkwaliteit varieert de aangroei, zodat niet elke antifouling in elk vaargebied even goed werkt.
Zo vindt u uit welke antifouling geschikt is voor uw vaargebied:
- Bij de TOPLICHT-artikelinformatie vindt u aanwijzingen voor welk gebruiksgebied de antifouling geschikt is.
- Ook de fabrikanten hebben vaak informatie beschikbaar.
- Vraag rond in uw vaargebied, misschien heeft uw buurman een geheime tip.
- Het Duitse Federaal Milieuagentschap (Bundesumweltamt) heeft een aangroei-atlas opgesteld en stelt uitgebreide informatie over antifoulings ter beschikking, die u onder deze link kunt vinden: https://www.umweltbundesamt.de/themen/chemikalien/biozide/biozidprodukte/antifouling-mittel/bewuchsatlas-start
- Voor sommige vaargebieden in Duitsland en in het buitenland gelden afzonderlijke verordeningen en richtlijnen. Verdiep u in de lokale wetgeving. Een actuele lijst met de in Nederland toegelaten antifoulings wordt regelmatig gepubliceerd op de website "Varen doe je Samen": PDF Antifoulings-Nederlandtoelating (Status 2023)
Hoeveel antifouling heb ik nodig?
Eerst moet u de totale oppervlakte in m² van uw onderwaterschip berekenen aan de hand van de volgende formules.
- Volle kiel (Langkieler): Totale oppervlakte m² = 0,75 x Lengte van de waterlijn x (Breedte + Diepgang)
- Korte kiel (Kurzkieler): Totale oppervlakte m² = 0,50 x Lengte van de waterlijn x (Breedte + Diepgang)
- Motorboot: Totale oppervlakte m² = Lengte van de waterlijn x (Breedte + Diepgang)
De benodigde hoeveelheid in liters kan worden berekend met de formule: Totale oppervlakte m²/Rendement m²/l van de verf.
Hoeveel lagen antifouling moet ik aanbrengen?
Hoe vernieuw ik mijn antifouling?
Wij adviseren een jaarlijkse vernieuwingslaag van de antifouling om een afdoende bescherming tegen aangroei te garanderen. Wanneer de boot in de herfst uit het water komt, moet het onderwaterschip zo goed mogelijk gereinigd worden, bij voorkeur met een hogedrukreiniger.
Bij een intact oppervlak:
- Het oppervlak reinigen, bijvoorbeeld met HEMPEL's Pre-Clean en zoet water, en niet-hechtende verf verwijderen (eventueel de overgangen licht opschuren).
- Laat het onderwaterschip drogen.
- Eén tot twee lagen van dezelfde antifouling aanbrengen.
Bij een beschadigd oppervlak:
Het oppervlak eventueel behandelen met plamuur en gronden zoals hieronder:
- Het onderwaterschip nat schuren met schuurpapier korrel 100 – 240 of droog schuren met de MIRKA schuurschijven en een afzuiging.
- Het onderwaterschip reinigen, bijv. met HEMPEL's Pre-Clean en zoet water.
- Laten drogen.
- Waar nodig plamuren en gronden met geschikte producten.
- Extra primerlagen aanbrengen op gladgemaakte en geplamuurde plekken om de plamuur af te sluiten.
- Laat het onderwaterschip volledig drogen voordat u primer en antifouling aanbrengt.
- Eén tot twee lagen antifouling aanbrengen.
Als het onderwaterschip opnieuw opgebouwd moet worden:
- De oude antifouling volledig wegschuren tot op de primer of de antifouling afschrapen en daarna het oppervlak glad schuren.
- Het onderwaterschip reinigen, bijv. met HEMPEL's Pre-Clean en zoet water.
- Laten drogen.
- Primerlagen aanbrengen volgens de productinformatiebladen.
- Eén tot twee lagen antifouling aanbrengen.
Rol of kwast - hoe breng ik antifouling aan?
Antifouling aanbrengen met een roller is voor grote oppervlakken meestal de snelste methode. Hoogwaardige schuimrollers of een kortharige mohairroller creëren een kwalitatief hoogwaardig oppervlak. Kwasten zijn geschikt voor moeilijke en ruwe oppervlakken, evenals kleine bijwerkingen en moeilijk bereikbare plaatsen.
U bereikt een gelijkmatig oppervlak als u op een niet te groot oppervlak kriskras werkt, dus zowel horizontaal als verticaal. Als u met een kwast werkt, moeten de laatste penseelstreken licht en verticaal zijn. Wij raden u aan om in het algemeen hoogwaardige rollers en kwasten te gebruiken, om te voorkomen dat de rollers door de oplosmiddelen te snel opzwellen en de kwasten haren verliezen.
Bij welk weer kan ik antifouling aanbrengen?
Houd u altijd aan de aanbevelingen van de fabrikant, die u in de productinformatiebladen kunt vinden. Over het algemeen adviseren wij om antifouling te verwerken bij temperaturen tussen 10 en 25 graden. De luchtvochtigheid mag niet meer dan 65% bedragen.
Schilder uw onderwaterschip alleen wanneer het volledig droog is. Door temperatuurschommelingen en hoge luchtvochtigheid vormt zich in het voorjaar vaak condenswater op het onderwaterschip; in dat geval mag u absoluut geen antifouling aanbrengen. Vermijd ook directe zonnestraling op het te schilderen oppervlak en breng de antifouling niet aan bij te veel wind, want in beide gevallen vervliegen de oplosmiddelen te snel, waardoor de verf te snel droogt en draden trekt.
Ik weet niet welk antifoulingmiddel op mijn boot is aangebracht.
Ik wil overstappen op een ander antifoulingproduct, waar moet ik op letten?
Wanneer moet ik mijn antifoulingverf vernieuwen?
Hoe lang een antifouling werkzaam is, kan niet algemeen beantwoord worden, want de effectiviteit hangt af van meerdere factoren:
- van de soort antifouling (lees de aanbevelingen in het productinformatieblad),
- van de aangebrachte laagdikte,
- van de vaarsnelheid van het schip,
- van de temperatuur van het water,
- van de micro-organismen die in het water aanwezig zijn,
- van de algemene staat van het onderwaterschip (houdt de verf, is het mooi glad).
Om een optimale werking te behouden, moet meestal jaarlijks een nieuwe antifoulinglaag worden aangebracht. Het kan ook volstaan om de antifouling alleen bij te werken; meestal slijt de antifouling sneller bij de waterlijn, bij het roer en bij de kiel.
TOPLICHT-tip bij zelfslijtend antifouling:

Bij een complete nieuwe coating van het onderwaterschip is het zinvol om na de verzegeling met een epoxyprimer (bijv. HEMPEL Light Primer) eerst één laag harde antifouling aan te brengen en pas daarna, in een andere kleur, 2 lagen zelfslijpende antifouling. Dit kan werk en geld besparen, want pas wanneer de kleur van de onderste laag zichtbaar wordt, is het nodig om nieuwe zelf-eroderende antifouling aan te brengen.